Кодификация русинского языка — Кодифікація русинської бисїды.

КОДИФІКУЄМЕ РУСИНСЬКУ БИСЇДУ ПUДКАРПАТСЬКОЇ РУСИ.
ИВАН ПЕТРОВЦІЙ


Усокотити русинuв, гикой націю, годны сьме лем етнокултурницьков роботов, у фундаминтї котрої є литературна бисїда.

А литературна бисїда годна быти лем там, де ся рве до житя литература.

У нас, русинuв, дниська до житя ся рвуть два литературні потокы:
первый – класична русинська литература, представлена безсмертныма, но дниська украйинськыма"патріотами" в нибытиє закопованыма произведениями наших Будительuв Михайила Мануйила Ольшавського,Иоанна Брадача, Иоанна Куткы, Арсения Коцака, Михайила Лучкая, Ивана Фогорашія, Александра Духновича, Феодосія Злоцкого. Євмения Сабова, Федора Потушняка...,
другый – литература творена у наш час такыма талантныма писатилями, гикой Юрій Чорі, Михайил Кемінь, Иван Ситарь,Михайил Чухран, Василь Молнар, Михайил Белень, Иван Петровцій, Роман Пищалник и другыма авторами многых книг.

Плодотворно дниська ся трудять и русины, вдатні до роботы научницької, котры створили прекрасні словарї: "Дїалектарій…", 1993 г. Ивана Петровція, шеститомный "Словарь русинського язика", 2002-2009 гг., Юрія Чорі, дватомный "Словник русинсько-руськый", 2007 г. Ігоря Керчі, "Словник закарпатської говірки", 2008 г. Ивана Сабадоша, "Словник-памнятник", 2004 г., Олексы Бевкы и многы другі.

За вшытку дитературну историю нашого русинського народа маєме онь двадцять дві граматикы русинської бисїды, из помеже котрых май плодотворно робила на русинську дитературу и културу "Грамматика руського языка", 1941 г., Ивана Гарайды – за чотыри годы бuлше пuвдрага изрьuв удань.

Были и в наш час провбы чинити граматикы русинського языка. Туйкы треба додати, ош дниська як по нашых селах, так по варышах ниубиєнно живее наша русинська бисїда – меже собов наша русинська чилядь хоснує бисїду лем нашу – русинську. А йсе нам говорить за вто, ош маєме мuцный и надійный фундамент для сотворения дниська нашої русинської литературної бисїды.

А туйкы вже на первый план выступавуть проблемы организацийні, урішіня котрых зависить май перво уд нашої з вами, дорогі русины, инициативности, но й, само собов, уд политично-социалної ситуациї в державі, у котрuв инниська живеме. За нисусвітно пuллоє удношіня до нас, русинuв, тої державы, в котрuв дниська живеме, и говорити ни треба – тото удношіня геноцидноє. А йсе значить, ош мы - русинські патріоты, маєме робити из удисятеринов енергійов. И – што є дуже важным – у мирі меже собов.

Иннишньым конгрессом кодифікація русинського языка на Пuдкарпацькuв руси ся ни кuнчить – процесс кодифікациї є довготрывалым процессом: нам, русинам, треба вышшый учебный заклад. котрый бы готовив фахманuв-педагогuв дїла русинськых шкuл, без котрых нашоє кываня є абсолутно безперспективным.

Типирькы мы стойиме на порозї до кодифікациї русинської бисїды на Пuдкарпацькuв Руси. Переступити сись порuг тяжко, айбо – мусайно.

Без контакту из державныма институціями туйкы ся ни вбыйдеме. Айбо контакт сись ни має быти принизливым дїла русинuв, ай лем – руноправным.

Ци годно такоє бытии !? Мусить…

Но, й ищи єдно. Пару годuв тому мали сьме спровоковану антирусинськыма державныма институціями "кодифікацію" русинської бисїды, де до организацийного комітета были введены типы, котры нигда ани слова ни написали по русинськы. Иппен завто у резултатї свої имитациї роботы они мали кодифікцию, а не кодифікацию.

Дниська робочу группу по кодифікаційи русинської бисїды составлявуть:

Димитрій Сидор (голова), Иван Петровцій (замісник головы), Юрій Чорі, Михайил Кемінь, Ігорь Керча, Юрій Шипович, Петро Гецко, Михайил Белень.

За основу свої граматикы сьме взяли "Грамматику руського языка", 1941 г., Ивана Гарайды из доданками днишньых грамматичных потребности.

Иван ПЕТРОВЦІЙ