|
|
|
Иван Дмитриевич Ситар (Янош Деметерович Ситар) родился 30.06.1940 в селе Кайданово Мукачевского округа. Тогда это была Венгрия. В 1962г. закончил физико-математический факультет УжГУ. Работал ассистентом в университете, заслужил звание «дефективный» и стал сельским учителем математики. Потом был директором школ в Ужгороде, главным специалистом и методистом управлений и кабинетов народного образования. По мнению закарпатской профессуры «имел один недостаток: то, что говорил, пробовал сделать». Член рабочей группы министерства просвещения Украины, автор многочисленных пособий для учителей. Педагогическое кредо: «Детей нужно любить и уважать... И вкладывать в них душу». Русин. Но не политический, а от рождения. Принимает активное участие в русинском возрождении, член Научного центра русинистики. Поэт. Среди его лучших переводов – есенинские «Не жалею, не зову, не плачу», «Письмо от матери», «Письмо матери», «Возвращение на родину», «Собаке Качалова», «Все мы уходим понемногу». Пишет и свои стихи, готовит к выпуску сборник переводов из мировой поэзии на русинский язык. Любимые женщины: жена Изабелла, дочь Евгения и внучка Иванка. Неисправимый оптимист. |
|
Не жалею, не зову, не плачу
Не бануву, не реву, не кличу,
Вік мине, як з яблонь білий дым.
Старость зогне д' земли мої плечі,
Нигда вже не буду молодым.
Вже не так ми легко є на сирцю.
Осінь го кинула холодком,
И в краї березового ситцю
Не кортить ня бігти босяком. |
Дух вандровань, ты ми вже не милый,
Не розкриваш ты половінь уст.
Де ся діли молодость і сила,
Блиск очей і повінь добрых чуств.
І все менше в мене забаганок,
Ци я жив? Ци то лиш были сны?
Так гібим в яри десь понад рано
На ружовому пробіг кони.
Листя мідь упасти мусить з клена,
Кто ся родив - тот дочекать смерти,
Будь навхтема ты благословенно,
Што прийшло одцвісти і умерти. |
Письмо од матери
Ба што бым щи типир придумав,
Про што ищи я можу написати?
І день і нуч не сходить ми з розума
Сесе письмо, што ми загнала мати.
Она ми пише: "Сын ты в нас еден,
И муг бысь нащивити нас у дны святкові.
Мені купив бись теплий кестемен,
А втиць бы хотів вже надрати нові.
Мені не любиться, ож пишеш ты стихи,
Ож пудла слава ходить з тобов цугом.
Воліпше бысь у молоді роки
Ходив у полю из вутцьом за плугом.
Тепер я вже стара и бетіжна,
И до роботы я несхопна стала.
А быв бись тут, была бы в тя жона,
И я в бильчові бым внучатко колисала.
Но ты дітей по світу розгубив.
Свою жону другому дав в роботу.
А сам на дайсь до того ся дожив,
Што не вьілізаш з п'яного болота.
Муй рудный сыне! Кто тя так прокляв?
Малим'ись быв и добрый і смиренный.
И всі казали, кто лем нас стрічав:
- Який щасливый тот старый Єсенін!
На тебе В нас сподіваня не є,
Душа болить за всі твої гріхи.
Отиць, сарака, вже не чекать
Великі гроші за твої стихи.
Бо кулько бись не мав, дому не заженеш,
И от того щи гурші слова ллються,
Бізувно, й сам не в розкошах жиєш,
В поетів гроші не ведуться.
Мені не любиться, ож пишеш ты стихи,
Ож пудла слава ходить з тобов цугом.
Воліпше бысь у молоді роки
Ходив у полю из вутцьом за плугом. |
Письмо матери
Ци живі'сьте, мої любі мамко?
Няньо як? Кланявуся йому!
Най над вашов хижков каждый рано
Куряться з яловых дров дымы.
Пишуть ми, ож вам в ночи не спиться,
Пудлий сон вам давить душу знов.
Вам ся снить, ож з мене злі п'яниці
В корчмі цідять в лавор з сирця кров.
Што за сны? За што вам ся покута?
Лем коби од них вас Господь спас.
Не такий я вже страшний планіта
Бым умер не відівши всіх вас.
Я остався люблячов дітинов,
І навхтема думку мав єдну,
Про того як ви казали: "Сину,
При біді вертайся гет думу."
Я ся верну, мої любі мамко,
Як в яри розквітне старый сад.
Лем уже ня не зганяйте рано,
Як колись, як много літ назад.
Бо тото што вмерло - не збудити,
Што'м задумав - мало ся вдало.
Много бід і горя пережыти
Мені без вас ся в світі довело.
І уже не вчіть ня ся молити,
Бо старому вертаня не є. ?
Я і так вас буду всіх любити
Доки вічна тьма ня не пов'є.
І порвіть думок тяжких тых друтя
Я вас прошу, мамко, знов і знов.
Не ходіть так часто на розпутя.
Вбы ся скорше стрітити зо мнов. |
В небі білий місяць, сніжна рунина,
В небі білий місяць, сніжна рунина,
Фатьолом покрита наша сторона.
В білому березы плачуть по лісам,
Кто загиб тут? Умер? Ци не я то сам? |
|
|
|
Качаловому псові
Дай на сиринчу лабу, Джім,
Таку я лабу щи не видів зроду.
Дуетом, в'єдно, цімбор, побрешім
На тиху, теплу, місячну погоду.
Дай на сиринчу лабу, Джім.
Не облизуй ми, будь добрий, рот,
Порозумій вже нині, а не завтра,
Ож наш з тобов - лиш наш живот,
І віруй ми, ож жити всяко варта.
Ґазда твуй бетяр і фешак,
І гості в хижі не дадуть му вмерти.
І каждий хотів бы атсяк
Тебе погладити по шерсти.
Бо ты поправді файный пес,
Не є за што тобі нам доганяти,
Хіба за то, ож з каждым йдеш,
Як п'яний цімбор, фурт ся цюльовати.
Муй милый Джіме! У вас не єдна
Красавиця у гостях была.
Но а тота май красна і смутна
Хоть даколи до вас ци заходила?
Завставмеся, ож прийде вна до вас.
І вмісто мене ты лизни юй руку,
За то што я - бездушный, пудлый фрас -
Юй причинив колись таку пекелну муку. |
Яка днись нучка. Я не маву мочи.
Яка днись нучка. Я не маву мочи.
На небі місяць. Сон ня ся лишив.
Ищи гиби усе сокочу
Пропавшу молодость в души.
Цімборко застилих вже років,
Не позерай на ня невинно,
Ліпше най місяць би світив
На мою змятану перину.
Най постарілу мою тварь
Вун освіщає прямо й сміло, -
Бо не розлюбиш мене встарь,
Бо ти ня нигда не любила.
Любити мож лем єден раз
І за сесе мені чужа ты,
Ож липы дарьмо манять нас,
Запрятавши пуд снігом лапи.
Бо знаву я і знаєш ты,
Ож в ночи місячнуй і зимній
На липах зовсім не цвітьі,
На липах тых лем сніг і иній.
Ож одлюбили мы давно,
Я - не тебе, та й ты другого,
І нам обом вшытко єдно
В любов ся бавити немного.
Но ты ня пести й обнимай,
З губами стрічуся твойима,
Най сирцю вічно сниться май
І та, навхтема мнов любима. |
|
|
Косиці кажуть ми - прощай
Косиці кажуть ми - прощай,
Головки нахилявуть ниже,
Ож я вовіки не увижу
її лице і отчий край.
Любима моя! Но то нич!
Я видів їх і видів Землю,
І вістку про близкий кониць,
Як нову ласку я приємлю. |
Хоть вшитко у життю ургентно,
Вы усмішку храніт на лицьох.
Я гарантуву: всі моменты,
Вшитко на світі повториться.
Тому не збай - прийде другий,
Ушедший в смутку не пропаде,
Тобі лишеній, дорогій
Прийдешній кращі новти складе.
І слухавучи ті новти,
Моя любима з тим любимим,
Мене помянеш, може ти,
Як тот цвіток неповторимий. |
|
|